Öncelikle bilgisayarla müzikte kafamıza takılan “Nasıl bir sistem kurmalıyım, bilgisayarım bu işler için yeterli mi, kayıt kalitesi nasıl olacak ve (belki de en önemlisi) bu işin bana maliyeti ne olacak?” gibi sorular bizi bu işten uzaklaştırmakta… Hiç üzülmeyin, bu işleri yapmak, yoktan bir şeyi var etmekten ( bir beste yapmak gibi) inanın daha kolay…
Mümkünat çerçevesinde olan şeyler;
Nelerin mümkün olduğu konusuna bir değinecek olursak “Jean Michelle Jearre” zatının son albümü olduğu gibi bilgisayar alt yapılı hazırlanmış… Tabi masrafa masraf demeden herkes yapabilir böyle şeyler… Ama bizim aradığımız, aksine pahada hafif yükte ağır şeylerse bu bilgi bir kulağımızdan girip öbüründen çıkar gider…
* Bilgisayarımıza gerçek sesleri (audio) kaydetmek mümkün…
* Bilgisayara harici elektronik müzik enstrumanlarının MIDI sinyallerini kayıt etmek mümkün. AUDIO ve MIDI'yi bir kez bilgisayara aldıktan sonra bunları kesip yapıştırıp, kopyalamak yani düzenlemek mümkün…( En basit anlamı ile MIDI müzik enstrumanlarının bilgisayar ve birbirleri ile veri alışverişini sağlayan bir protokoldür, yani sen cihazdan basıyorsun sinyaller sana istediğin ses olarak geri dönüyor)
* Harici müzik enstrümanlarınız yoksa bir takım programlarla bilgisayarın o sesleri çıkarmasını sağlamanız mümkün. (Virtual instruments veya software sampler'lar ile) yaptığınız müziği (yanlızca MIDI kısmının) notaya dökmeniz mümkün…
Öyle ki bir sampler aleti ile elinizdeki midi enstürmanınızdan yolladığınız sinyal ile koca bir yaylılar grubunu avuçlarınız içine alabilirsiniz…
Bitler ve Frekanslar
Eğer bilgisayarınızda canlı kayıt (enstürman ve vokal) yapacaksanız ses kartınızın kayıt kalitesinin iyi sonuçlar doğurması kalitesine bağlı olacaktır… Günümüzde on-board (tümleşik) ses kartlarının hemen hepsi çoğu 16bit/44.1khz kalitesindedir ve satın alıp dinlediğimiz tüm müzik CD'leri 16-bit 44.1 kHz lik kayıtlar içermektedir) (Ama bu demek değildir ki biz de kayıtlarımızda “albüm sound”unda sonuçlar alacağız…)
Teknolojik devrimin getirdiklerine şöyle bir baktığımızda artık günümüzde artık 24-bit ses kartları bulmak mümkün(örn: m-audio audiophile 24bit/96 khz). Aradaki bu 8-bit lik fark ses kalitesi üzerinde inanılmaz bir artış sağlamıştır. "bit" adedinden bahsedildiğinde asıl anlaşılan, kartın sesleri dijital ortama aktarırken her bir ses örneğini parçaladığı bilginin yoğunluğudur.
Diyeceksiniz ki, sonuçta yapılan çalışmalar CD ye basıldığında 16-bit olarak transfer ediliyorlar, peki neden 24-bit? herşeyden önce analog ortamdan dijital ortama geçilirken en yüksek hassasiyette bilgi aktarılması, aktarım sırasındaki kayıpları minimize eder, daha sonra bu bilgiler üzerinde yapılan çalışmaların hepsi 24-bit üzerinden yapılacağından daha geniş bir çalışma alanı sağlanmış olur. İş CD'ye aktarım noktasına geldiğinde dithering denilen bir işlem ile veriler 24-bit ten 16-bit'e indirgenir. Bizde de zaten 16/44 varsa dönüşümü siz düşünün artık…
Peki ya nedir bu “frekans” (frequency”) dediğimizdeyse de sesin kalitesini belirleyen tek unsurun bit adedi olmadığının farkına varıyoruz. Hemen hemen aynı önemi taşıyan örnekleme frekansı kriteri de ses üzerinde ciddi etki yaratır. Örnekleme frekansının anlamı, ses sinyalinin dijital ortama aktarıldığı sırada ne kadar sıklıkta örneğinin alınması gerektiğidir. Örneğin 44.1 kHz denildiğinde 1 saniyelik bir dönüştürme sırasında ses sinyalinin 44.100 adet örneği alınmaktadır. Fiziksel formüller ile ispatlandığı üzere, insan kulağının max. 22.05 kHz duyabildiği kabul edilecek olursa, dijital ortama aktarılmış bir sesin fark edilemeyecek kadar az kayıpla tekrar analog şekle dönüştürülebilmesi için 22.05 kHz nin iki katı yani 44.1kHz ile örnekleme yapılmalıdır. Günümüzde 32, 44.1, 48 ve artık 96/192kHz frekansları standart olmuştur. 96kHz şimdilik yanlızca profesyonel kalitedeki ses kartlarında mevcuttur...
not: bu yazı akdeniz üniversitesi'de yayımlanacak olan "Müzikotek" dergisi için yazılmış... internet üzerindeki nadide copy-paste'lerden olmayan bir yazıdır...
6 yorum:
Gerçekten fazla bilinmeyen bir konuyu değinmiş ve oldukça başarılı bir yazı yazmışsın. Ellerine sağlık ;)
senin de ne kadar güzel konulara değindiğini dünya alem biliyor... senin de ellerine sağlık :)
Kardeşim çok güzel açıklamışsın bende eve home studio kuracağım eğer yardımcı olabilirsen bana uygun bir studio kurabilirmisin... Öncelikle bir mac book pro almayı düşünüyorum bir abimizin tavsiyesi ile birlikte bana iyi özellikleri olan bir mac bilgisi yolla,benim elimde fire wire solo ses kartı var öncelikle yeterli olurmu yada model yükseltmem lazımmı,elimde m-audio midi klavye ve aynı zamanda pa 80 korg klavyem var,kolonları sipariş verdim yamaha hs 50 geliyor bana sadece bilgisayar ve ses kartında yardımcı olabilirsen sevinirim
Bir Macbook ve Cakewalk' un Ua 25 Ex (24bit-48kHz) model seskartını alırsan rahatlıkla kayıt yapabilirsin... şu anda evimde kullandığım ses kartı ve bilgisayar bu şekilde... 4gb ram'a da yükseltirsen daha rahat çalışma imkânın olur...
selam bende emo 404 usb ses kartı ve studıo projects mıc var ama hala eksık olan bıseyler var sesde acaba daha ne yapmam lazımkı kalıteyı yakalamak ıcın akustık ayrı odamı ?? kayıt ıcın kullandıgım program adobe lutfen cvp yazarsanız sevınırım ??
bir çok etmen bir arada tabi ki... sadece ses kartı ve programla (ki basit bir ses kartı ve yazılım kullanıyorsunuz) çözemeyeceğimiz sorunlar da olabiliyor. kaliteyi yükselttikçe istediğiniz sounda daha da yaklaşacaksınızdır ama gözardı etmemeniz gerek şeylerin başında iyi ekipman, iyi bir yazılım hakimiyeti ve iyi bir donanıma sahip bilgisayar.
Yorum Gönder